Συνέντευξη του κυρίου Κυριάκου Κόκκου, Γενικού Έφορου της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας, σχετικά με τη «Φωτογραφία», τις νέες τεχνολογίες και το πώς αυτές την επηρεάζουν και… μια ιδιαίτερη και μάλλον δύσκολη ερώτηση που θα θέλαμε να απαντήσετε και εσείς!
Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία μετρά σχεδόν εφτά δεκαετίες ζωής. Θέλετε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση και με μια περιγραφή των δραστηριοτήτων σας;
Το 1952 είναι το έτος ίδρυσης της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (ΕΦΕ). Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Ελένης Βλάχου που παρότρυνε τους 70 καλύτερους φωτογράφους εκείνης της εποχής, μεταξύ των οποίων ο Δημήτρης Χαρισιάδης, η Βούλα Παπαϊωάννου, ο Δημήτρης Τλούπας και ο Σπύρος Μελετζής, να ιδρύσουν την ΕΦΕ. Αργότερα, ήρθαν στην ΕΦΕ και άλλοι φωτογράφοι που δεν είχαν έρθει στην αρχή, όπως ο Κώστας Μπαλάφας, η Μαρία Χρουσάκη και πολλοί άλλοι αξιόλογοι φωτογράφοι. Γενικά, από τότε μέχρι τώρα, όλες οι σημαντικές προσωπικότητες από το χώρο της καλλιτεχνικής φωτογραφίας κατά καιρούς έχουν περάσει από την ΕΦΕ.
Ο σκοπός της ίδρυσης ήταν η ανάδειξη της καλλιτεχνικής φωτογραφίας και αυτός έγινε πραγματικότητα μέσα από τη δραστηριότητα των μελών της και τη δραστηριότητα των παραρτημάτων που ιδρύθηκαν. Δηλαδή τα μέλη ήταν αυτά που προώθησαν τη φωτογραφία. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν παραρτήματα της ΕΦΕ στο Ηράκλειο και στην Πρέβεζα, αλλά έχουμε συνδέσμους σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.
Η εξυπηρέτηση της καλλιτεχνικής φωτογραφίας από την ΕΦΕ γίνεται με τις εκθέσεις, με τους διαγωνισμούς, πανελλήνιους ή και παγκόσμιους, με σεμινάρια, αλλά και με ό,τι άλλο μπορεί να υπάρξει στο χώρο της καλλιτεχνικής φωτογραφίας.
Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, αυτόν το σκοπό τον υπηρέτησε πιστά και βοήθησε σε αυτό η σύνδεσή της με τη Federation Internationale de l’Art Photographic, τη γνωστή FIAP, η οποία είναι σύνδεσμος όλων των φωτογραφικών εταιρειών στον κόσμο. Η ΕΦΕ, αφού έγινε μέλος της FIAP, έχει και είχε τη δυνατότητα να έρχεται σε επαφή με διεθνείς φωτογραφικούς συλλόγους για ανταλλαγή εκθέσεων, απόψεων και για ό,τι άλλο σχετίζεται με την καλλιτεχνική φωτογραφία.
Στην Ελλάδα, η ΕΦΕ είναι αντιπρόσωπος της FIAP και μέσα από τη FIAP γίνονται όχι μόνο διαγωνισμοί, αλλά δίνονται και καλλιτεχνικοί τίτλοι. Αυτό είναι που βοήθησε πάρα πολύ την ΕΦΕ στην πορεία της και της έδωσε κίνητρα να υπάρχει μέχρι σήμερα και να αυξάνει το κύρος της όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Και γενικότερα αυτήν την εποχή, η ΕΦΕ είναι πιο γνωστή στο εξωτερικό, λόγω της FIAP, παρά στο εσωτερικό, επειδή έχουμε πληθώρα φωτογραφικών εταιρειών.
«Ανθρώπινες σχέσεις»: Ο τίτλος της έκθεσής σας στο Κέντρο Τέχνης “Giorgio de Chirico” του Βόλου, όπου για πρώτη φορά εκθέτετε φωτογραφίες από το ιστορικό αρχείο σας (10-29 Νοεμβρίου 2017). Ως το παλαιότερο φωτογραφικό σωματείο της χώρας, φαντάζομαι θα έχετε ένα αρχείο πραγματικό θησαυρό. Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο για το αρχείο σας;
Το αρχείο-πραγματικός θησαυρός της ΕΦΕ προέκυψε από αφιερώσεις – δωρεές φωτογραφιών μεγάλων καλλιτεχνών και από τη συμμετοχή όλων αυτών στους διαγωνισμούς και τις εκθέσεις της ΕΦΕ. Είναι ιδιαίτερο γιατί, π.χ. όσον αφορά το αρχείο της Βούλας Παπαϊωάννου, τα φιλμ τα έχει το Μουσείο Μπενάκη, εμείς έχουμε φωτογραφίες. Το θέμα είναι ότι οι φωτογραφίες που έχουμε εμείς είναι ιδιαίτερα τυπώματα, γιατί όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες που έχουν αφήσει τις φωτογραφίες τους στην ΕΦΕ, τις επιμελήθηκαν προσωπικά, τις επεξεργάστηκαν (στον σκοτεινό θάλαμο) και τις έκαναν μοναδικές και όσο το δυνατόν καλύτερες, με σκοπό να κερδίσουν σε κάποιο διεθνή διαγωνισμό ή να συμμετάσχουν σε κάποια έκθεση.
Αυτό το στοιχείο της μοναδικότητας είναι που τις κάνει να είναι σημαντικές και έχουμε πάρα πολλές τέτοιες φωτογραφίες – αναρίθμητες – και το πρόβλημά μας είναι ότι αυτές οι φωτογραφίες χρειάζονται συντήρηση και επιπλέον χρειάζονται και ψηφιοποίηση. Ψάχνουμε εδώ και δεκαετίες χορηγούς ή κάποιο πρόγραμμα για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό το έργο, για να σωθεί και να μεταφερθεί και στις επόμενες γενιές.
Τώρα, η έκθεση «Ανθρώπινες Σχέσεις» στο Βόλο δεν είναι η πρώτη που γίνεται. Είναι η τελευταία από τις εκθέσεις που έγιναν από το ιστορικό αρχείο. Κατά καιρούς έχουν γίνει πολλές σημαντικές εκθέσεις.
Αυτή η έκθεση έγινε αρχικά επί τη ευκαιρία της μετεγκατάστασης της ΕΦΕ στα νέα της γραφεία (εννοεί στο κτήριο της Πόντου 12, Αθήνα) τον Οκτώβριο του 2016. Είχε επιτυχία, γιατί πήγε μετά και στη Photovision (έκθεση που γίνεται στην Αθήνα κάθε 2 χρόνια) τον Απρίλιο του ’17, στην Πρέβεζα αργότερα, στο Βόλο τώρα και τέλος Δεκεμβρίου θα πάει στο Καρπενήσι και προβλέπεται να συνεχίσει την διαδρομή της και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.
Έχουν γίνει και άλλες εκθέσεις και πιστεύουμε ότι και στο μέλλον θα κάνουμε και άλλες. Το Σάββατο που μας έρχεται (εννοεί 9/12/2017), κάνουμε μία ανάλογη έκθεση με τον Άλκη Ξανθάκη με τίτλο «Άδολη ματιά» με έργα των Μπρούσαλη, Ντελόπουλου και Τσαγκρή από την περίοδο εκείνη.
Η πιο παλιά φωτογραφία που έχετε από πότε είναι;
Η ΕΦΕ ξεκίνησε το ‘52, οπότε οι φωτογραφίες ξεκινούν από το ’50. Υπάρχουν, όμως, ορισμένες φωτογραφίες που έχουν δωριστεί και που είναι λίγο παλιότερες, δηλαδή περίπου από τα τέλη της δεκαετίας του ’40.
Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για το πρόγραμμα “Helenic Photo History”;
Αυτό το επεξεργαζόμαστε ακόμη και αποτελεί συνέχεια του προγράμματος “Modern Hellenic Culture 2013-2015”. Είχαμε κάνει τότε ένα πρόγραμμα που ήταν υπό την αιγίδα τριών υπουργείων: του Πολιτισμού-Αθλητισμού, του Τουρισμού και των Εξωτερικών, το οποίο κράτησε δύο χρόνια και κάναμε γύρω στις εφτά εκθέσεις που γύρισαν σε πολλά κράτη, σε διεθνές περιβάλλον δηλαδή. Πήγαμε στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Αλβανία, στη Φινλανδία, στη Χιλή και σε άλλα κράτη μέσω της FIAP, με σκοπό να αναδείξουμε την ελληνική φωτογραφία. Δηλαδή αυτό το πρόγραμμα ήταν ένα πρόγραμμα που στα χρόνια της κρίσης, δείξαμε ότι στην Ελλάδα κάτι γίνεται και δεν έχουμε τελματώσει.
«Κορμί ψυχή και κόκαλα θα γίνουν όλα χώμα και η φωτογραφία μου θα μείνει στον αιώνα» σημείωσε ο ναύτης τότε (1948, κατά τη διάρκεια της θητείας του) κ. Γεώργιος Ροδάκης πίσω από τη φωτογραφία του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι φωτογραφίες δίνουν μια διάρκεια στο χώρο και στο χρόνο, μια διάρκεια που αποτυπώνει την ιστορία σε πολλά επίπεδα, σε προσωπικό, οικογενειακό, τοπικό και εθνικό επίπεδο για παράδειγμα. Κατά τη γνώμη σας, οι φωτογραφίες μπορούν να θεωρηθούν ως αξιόπιστες ιστορικές πηγές; Ας θυμηθούμε λίγο και τη γνωστή πλέον φωτογραφία με το τείχος της Θεσσαλονίκης. Διαβάζουμε στο διαδίκτυο ότι υπάρχουν κάποιοι που αμφισβητούν ακόμα και το ότι πρόκειται για απεικόνιση της πόλης της Θεσσαλονίκης.
Φωτογραφία που δημοσίευσε ο κ. Ζαχαρίας Σεμερτζίδης στην ομάδα του Facebook “Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old photos of Thessaloniki” στις 23/09/17. Αναδημοσιεύεται εδώ με άδεια.
Λοιπόν, η φωτογραφία είναι αξιόπιστη ανάλογα με τη χρήση της, με το είδος της χρήσης της. Δηλαδή, έχουμε φωτογραφίες εμπορικές για εμπορική χρήση και καλλιτεχνικές. Με άλλα λόγια, έχουμε εφαρμοσμένη φωτογραφία και καλλιτεχνική φωτογραφία.
Όταν υπάρχουν κανόνες στην εφαρμοσμένη φωτογραφία, π.χ. για να βγάλεις φωτογραφία ταυτότητας, πρέπει να τηρήσεις κάποιους κανόνες που τους δίνει η πολιτεία για να είναι αξιόπιστη η απεικόνιση του προσώπου. Σ’ αυτήν την περίπτωση, έχουμε αντικειμενικότητα και μπορούμε να πούμε ότι είναι αξιόπιστη η φωτογραφία. Γενικότερα, όμως, πίσω από τη φωτογραφία είναι ο φωτογράφος – είναι η αλήθεια του φωτογράφου και μόνο. Και αυτό υπάρχει μόνο.
Ο φωτογράφος βλέπει ένα τεράστιο κάδρο και από εκεί αποκόπτει ένα μικρό και μας το δείχνει. Σε αυτό το κάδρο μπορεί να επιλέξει ό,τι θέλει από αυτό που υπάρχει εκείνη τη στιγμή. Το τι γινόταν εκεί τριγύρω ξέρει μόνο ο φωτογράφος. Άρα, υπάρχει μία υποκειμενικότητα στη φωτογραφία όταν δεν τηρούνται κάποιοι κανόνες που έχουν τεθεί για να προσδιοριστεί κάποιος σκοπός.
Όμως, αυτό είναι και το καλό, γιατί με τη φωτογραφία μπορούμε να κάνουμε τέχνη. Αν όλα στηρίζονταν στη λογική, δεν θα μπορούσε η φωτογραφία να κάνει τέχνη. Το ότι υπάρχει η πρωτοβουλία του φωτογράφου – το ότι ο φωτογράφος έχει τη δυνατότητα μέσω της φωτογραφίας να εκφραστεί και να κάνει ό,τι θέλει και να βάλει το συναίσθημά του, την άποψή του – είναι αυτό που την κάνει και τέχνη.
Βέβαια, μπορεί να γίνει και αξιόπιστη, όπως είπα, τηρώντας κάποιες προδιαγραφές. Είναι, όμως, γεγονός ότι σε καταγραφικό επίπεδο, μας έχει δώσει πάρα πολλά στοιχεία (ιστορικά – λαογραφικά πορτρέτα προσωπικοτήτων) από το 1839 που εφευρέθηκε μέχρι σήμερα που, χωρίς την ύπαρξη της φωτογραφίας, δεν θα τα είχαμε. Έχει δείξει ότι στην καταγραφή, όταν γίνεται αξιόπιστα και με αντικειμενικότητα, μπορεί να προσφέρει.
Πριν λίγες ημέρες έληξε η προθεσμία υποβολής φωτογραφιών για τον πρώτο παγκόσμιο διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας. Υπήρξε η συμμετοχή που επιθυμούσατε; Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω, γιατί «τυπωμένης» φωτογραφίας;
Οι συμμετοχές πήγαν πολύ καλά και έτσι όπως το υπολογίζαμε περίπου. Η ΕΦΕ είχε ξανακάνει διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας και τη δεκαετία του ’70, αλλά τώρα οι διεθνείς διαγωνισμοί γίνονται συνήθως μέσω της FIAP, που είπαμε προηγουμένως, με σκοπό όσοι συμμετέχουν να πάρουν καλλιτεχνικούς τίτλους. Δηλαδή όποιος συμμετέχει σε διεθνείς διαγωνισμούς, ανάλογα με τις επιτυχίες που έχει στο σύνολο των διαγωνισμών αυτών, μπορεί να πάρει κάποιον καλλιτεχνικό τίτλο από την FIAP.
Το θέμα είναι ότι οι περισσότεροι διαγωνισμοί τώρα είναι ψηφιακοί, αλλά κριτήριο, όμως, για να αποκτήσει κάποιος καλλιτεχνικό τίτλο είναι να συμμετάσχει και σε διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας. Οπότε, σ’ αυτόν το χώρο υπήρχε κενό και είπαμε να συμβάλλουμε σε αυτό και για την οικονομική ενίσχυση της ΕΦΕ. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να κάνουμε αυτόν το διαγωνισμό, ο οποίος είναι πολύ δύσκολος και θέλει μεγάλη οργάνωση και δεν έχει ποσοστά κέρδους όπως οι άλλοι διαγωνισμοί, αλλά ευτυχώς πετύχαμε στο σκοπό μας. Οι συμμετοχές ήταν ικανοποιητικές και νομίζω ότι θα καθιερώσουμε από τώρα και έπειτα να κάνουμε κάθε χρόνο το διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας.
Δηλαδή για να πάρει κάποιος τίτλο πρέπει να περάσει μέσα από διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας;
Ναι, πρέπει οπωσδήποτε εκτός από τους ψηφιακούς διαγωνισμούς που συμμετάσχει, να συμμετάσχει και να διακριθεί και σε διαγωνισμό τυπωμένης φωτογραφίας.
Ας μιλήσουμε τώρα λίγο για τον επαγγελματία φωτογράφο. Σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα το επάγγελμα του φωτογράφου; Δεδομένου ότι τώρα πια πολλοί άνθρωποι παρακολουθούν σεμινάρια, ασχολούνται με τη «Φωτογραφία» και μαθαίνουν πολλά περισσότερα σε σχέση με το παρελθόν, πώς βλέπετε το μέλλον του επαγγέλματος;
Εδώ στην ΕΦΕ ασχολούμαστε με την καλλιτεχνική φωτογραφία. Κάποιοι φωτογράφοι–μέλη μας μπορεί, βέβαια, να είναι και επαγγελματίες, αλλά εδώ είναι για το καλλιτεχνικό τους έργο. Οι περισσότεροι ασχολούνται με άλλα επαγγέλματα βιοποριστικά. Δεν έχουμε πολλούς επαγγελματίες στο σύλλογο, αλλά και όσοι επαγγελματίες είναι μέλη δεν είναι εδώ σαν επαγγελματίες.
Παρόλα αυτά, επειδή ασχολούμαστε με τη φωτογραφία, είναι καλό το ότι ασχολούνται πάρα πολλοί με τη φωτογραφία και με σεμινάρια και με οτιδήποτε άλλο, αλλά επαγγελματίας δεν γίνεσαι από τα σεμινάρια. Επαγγελματίας γίνεσαι άμα σπουδάσεις σε μία σχολή ή κάποιο ΙΕΚ κι αν έχεις τον κατάλληλο εξοπλισμό. Με ένα σεμινάριο και με μια καλή φωτογραφική μηχανή γίνεσαι απλώς ένας καλός ερασιτέχνης, όχι επαγγελματίας.
Άρα, βλέπετε μέλλον στο επάγγελμά του φωτογράφου.
Ναι, η φωτογραφία ήταν ανέκαθεν συνδεδεμένη με την τεχνολογία. Στα πρώτα της βήματα, στηρίχθηκε στη φυσική, μετά στη χημεία ως προς την εμφάνιση, στο φιλμ κλπ. Τώρα, όμως, είναι καθαρά προϊόν της ψηφιακής τεχνολογίας και με την πάροδο των χρόνων και με τα επιτεύγματα της επιστήμης, νομίζω ότι η φωτογραφία θα έχει περισσότερο μέλλον. Τώρα, προς τα πού θα κατευθυνθεί δεν ξέρουμε. Αν βγει και η τρισδιάστατη φωτογραφία, δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Τώρα έχουμε σα σημείο αναφοράς τη δυσδιάστατη εικόνα.
Νομίζω ότι η ψηφιακή εποχή έδωσε μεγάλο έναυσμα σε πολλούς να ασχοληθούν με τη φωτογραφία και, παράλληλα, ασχολούμενοι με τη φωτογραφία, ασχολούνται με την τέχνη, ασχολούνται με τα εικαστικά. Δηλαδή είναι καλό το ότι ο κόσμος ασχολείται με κάτι που υπάρχει στο χώρο της τέχνης. Η φωτογραφία είναι μία πύλη για να βάλει τον κόσμο στο χώρο της τέχνης.
Ας μείνουμε λίγο περισσότερο στο θέμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες αυτού που αποκαλούμε «Φωτογραφία». Το φωτογράφο, όμως, το φωτογράφο επαγγελματία δηλαδή, τον άνθρωπο που βγάζει τα προς το ζην βγάζοντας φωτογραφίες, τον έχουν ωφελήσει τελικά;
Φυσικά τον έχουν ωφελήσει, γιατί του κάνουν τη ζωή του πιο εύκολη, δηλαδή δεν υπάρχει σκοτεινός θάλαμος και γίνεται η δουλειά άνετα σε ένα γραφείο. Έχουμε μεγαλύτερη δυνατότητα στη μαζική παραγωγή φωτογραφιών που τον επαγγελματία τον ενδιαφέρει αυτό, αλλά και στην ποιότητα των εργασιών που μπορεί να προσφέρει στο κοινό του.
Δηλαδή, ο επαγγελματίας φωτογράφος προσφέρει σήμερα, με μεγαλύτερη ευκολία, περισσότερα πράγματα και καλής ποιότητας στο κοινό που απευθύνεται σε αυτόν. Είτε είναι στο χώρο των γάμων, βαφτίσεων είτε στο χώρο της μόδας ή στο ρεπορτάζ, ο φωτογράφος σήμερα έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από ότι είχε στο παρελθόν και μπορεί να τις εκμεταλλευτεί και να ωφεληθεί και ο ίδιος και να ωφελήσει και αυτούς στους οποίους απευθύνεται. Γενικά, σήμερα, οι δυνατότητες της φωτογραφίας έχουν μεγιστοποιηθεί.
Το γεγονός ότι όλοι σήμερα έχουμε γίνει φωτογράφοι, ερασιτέχνες για να μην παρεξηγηθώ, λαμβάνοντας υπόψη και ότι σχεδόν όλοι έχουμε στην τσέπη μας ένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο με εξαιρετικές δυνατότητες λήψης και επεξεργασίας φωτογραφιών, σας δημιουργεί, ας το πούμε έτσι, κάποιο παράπονο;
Πάντα στη φωτογραφία υπήρχε το νέο. Πάντα γινόταν κάτι και η φωτογραφία ποτέ δεν ήταν στάσιμη. Πάντα είχαμε κάποια εξέλιξη και ερχόταν κάτι νέο. Εντάξει, αυτό που γίνεται τώρα στο χώρο της ψηφιακής φωτογραφίας είναι τεράστιο άλμα, αλλά το ότι φέρνει κόσμο κοντά στη φωτογραφία είναι ευτυχία, ευλογία για τη φωτογραφία, γιατί θέλουμε περισσότερο κόσμο στη φωτογραφία.
Βέβαια, δε σημαίνει ότι όσοι ασχολούνται και τραβάνε κάποιες φωτογραφίες αμέσως γίνονται φωτογράφοι, αλλά, όμως, αρχίζουν και διερωτώνται τι είναι η φωτογραφία, ποια είναι η θέση της στην τέχνη και γενικότερα μαθαίνουν πράγματα και μεγαλώνει το φωτογραφικό κοινό στην Ελλάδα και αυτό μας ενδιαφέρει όλους.
Άρα παράπονο δεν έχετε, το αντίθετο.
Το αντίθετο.
Δεδομένου ότι ακόμα και ένα όχι πολύ ακριβό έξυπνο κινητό τηλέφωνο μπορεί να προσφέρει στο χρήστη του ρυθμίσεις όμοιες με αυτές των ακριβών φωτογραφικών μηχανών, όπως για παράδειγμα τη ρύθμιση ISO για το επίπεδο ευαισθησίας στο φως, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκούν μερικά κλικ στο Photoshop για να «απογειώσουν» αισθητικά μία φωτογραφία, για ποιο λόγο κάποιος να επενδύσει σήμερα σε μια καλή, ακριβή φωτογραφική μηχανή;
Και έχει δίκιο και γιατί να το κάνει; Αν ασχολείται με την αναμνηστική φωτογραφία και την φωτογραφία για προσωπική χρήση, μια χαρά τον εξυπηρετούν αυτά. Το θέμα είναι ότι αν θέλει να ασχοληθεί σοβαρότερα, τότε εντάξει, ξεφεύγουμε από το κινητό, αλλά για προσωπική χρήση που θα ασχοληθεί κάποιος για να τραβήξει αναμνηστικές φωτογραφίες, μια εκδρομή ή οτιδήποτε άλλο θέλει σε προσωπικό επίπεδο, είναι μια χαρά αυτή η τεχνολογία – τον βοηθάει πολύ. Από εκεί και πέρα, όπως είπα προηγουμένως, άμα θέλουμε να ασχοληθούμε επαγγελματικά ή σοβαρά με τη φωτογραφία, στην καλλιτεχνική δηλαδή φωτογραφία ή στην επαγγελματική, οπωσδήποτε πρέπει να πάμε σε ακριβότερες μηχανές και σε άλλες λύσεις και αυτό είναι μονόδρομος πλέον.
Ένα έμπειρο μάτι μπορεί να διακρίνει ποια φωτογραφία έχει τραβηχτεί με κινητό τηλέφωνο (προφανώς εννοώ με κάποιο από τα καινούργια που έχουν εξαιρετικές φωτογραφικές προδιαγραφές) και ποια με μια φωτογραφική μηχανή τύπου DSLR;
Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές με την πρώτη ματιά μπορεί να δυσκολευτούμε, αλλά φαίνεται. Αν το παρατηρήσεις, φαίνεται. Φαίνεται πότε μια φωτογραφία είναι τραβηγμένη από το κινητό, γιατί υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που και να μην την καταλάβεις από την πρώτη ματιά, μπορείς να δεις σε δεύτερο χρόνο από πού προέρχεται.
Μιας και αναφερθήκαμε στις DSLR, θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για τους τύπους των φωτογραφικών μηχανών; Υπάρχουν οι DSLR, οι mirrorless, οι πιο απλές και πιο οικονομικές ψηφιακές… Θα θέλαμε λίγα στοιχεία τεχνικής φύσης για να ικανοποιήσουμε και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες της συνέντευξης.
Λοιπόν, οι μηχανές είναι πάρα πολλές. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες και απευθύνονται γενικότερα σε πολλούς τομείς και σε πολλούς χρήστες. Δηλαδή, έχουμε μηχανές για ερασιτέχνες που ασχολούνται με την αναμνηστική φωτογραφία, έχουμε μηχανές για αυτούς που ασχολούνται με την καλλιτεχνική φωτογραφία και μηχανές για καθαρά επαγγελματίες.
Για τους ερασιτέχνες, είναι αυτές που λέμε compact μηχανές ή οι υβριδιακές μηχανές που κάνουν μια χαρά τη δουλειά τους. Οι compact μηχανές απευθύνονται στους ερασιτέχνες, είναι αυτές οι απλές μηχανές. Οι υβριδιακές είναι και αυτές compact, αλλά μοιάζουν λίγο με τις SLR, αλλά δεν αλλάζει ο φακός. Είναι μικρότερες από τις SLR και απευθύνονται και αυτές στους ερασιτέχνες. Και αυτές κάνουν μια χαρά τη δουλειά τους.
Οι mirrorless είναι άλλου είδους – είναι οι τηλεμετρικές μηχανές. Υπάγονται, δηλαδή, στην κατηγορία των τηλεμετρικών μηχανών που κάνουν την ίδια δουλειά που κάνουν οι SLR, αλλά είναι μικρότερες και η έλλειψη του θορύβου από το κλείστρο (δεν κάνουν θόρυβο, όπως έκανε παλιότερα η Leica), τις έχει κάνει δημοφιλείς. Με τις mirrorless δηλαδή, μπορούμε να κάνουμε πιο εύκολα φωτογραφία δρόμου, αλλά ως προς τη χρήση τους είναι ίδιες με τις SLR.
Τώρα, οι DSLR έχουν δύο κατηγορίες και οι κατηγορίες τους εξαρτώνται από το μέγεθος του αισθητήρα. Όσες έχουν αισθητήρα που είναι ίδιος σε μέγεθος με το φιλμ (24 x 36 mm) λέγονται “full frame” και όσες έχουν αισθητήρα μικρότερο, λέγονται APS-C, τις οποίες αποκαλούμε στο χώρο μας “crop μηχανές”.
Οι “crop μηχανές” απευθύνονται στους ερασιτέχνες, σε αυτούς δηλαδή που ασχολούνται με την καλλιτεχνική φωτογραφία ενώ οι “full frame” και ιδίως οι ακριβές απευθύνονται μόνο στους επαγγελματίες. Αυτές είναι οι μεγαλύτερες κατηγορίες, αλλά και πάλι στις “full frame”, έχουμε μηχανές που είναι καθαρά για επαγγελματίες για το ρεπορτάζ, έχουμε άλλες μηχανές “full frame” που τις παίρνουν όσοι ασχολούνται με στούντιο ή φωτογραφία γάμου ή βαφτίσεων, αλλά και “full frame” και για όσους ασχολούνται με την καλλιτεχνική φωτογραφία.
Οι crop είναι αυτές που απευθύνονται στο ευρύ καταναλωτικό κοινό που θέλει να ξεφύγει λιγάκι από την απλή ερασιτεχνική φωτογραφία και από τις compact μηχανές, για να έχει κάποια καλύτερη φωτογραφία.
Το θέμα είναι ότι όλες αυτές οι μηχανές έχουν εξειδικευμένη χρήση, δηλαδή κάποιος που θα ασχοληθεί με τη φωτογραφία σοβαρά πρέπει να ψάξει και σε ποιο χώρο είναι η μηχανή που αρμόζει σε αυτόν. Υπάρχουν πάρα πολλές κατηγορίες και όλες οι μάρκες – όλες οι εταιρείες – καλύπτουν αυτά τα κενά, δηλαδή και, π.χ. η Nikon και η Cannon – οι δύο μεγάλες εταιρείες στο χώρο της φωτογραφίας – έχουν περίπου έξι κατηγορίες μηχανών DSLR που καλύπτουν όλες τις ανάγκες. Βέβαια, υπάρχουν και τα οικονομικά κριτήρια που αφορούν την αγορά μιας μηχανής.
Ποιο είναι το σημαντικό γνώρισμα που καθιστά μια φωτογραφική μηχανή καλύτερη από μια άλλη; Είναι τα Megapixels αυτά που παίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο ή όχι;
Δεν υπάρχει… Βασικά, τώρα έχουν εξελιχθεί τόσο πολύ οι μηχανές που είναι όλες σχεδόν όμοιες. Μικροδιαφορές υπάρχουν. Απλώς, δεν μπορούμε να συγκρίνουμε μία κατηγορία με μία άλλη. Δεν μπορεί να συγκρίνουμε π.χ. “crop” με “full frame”. Είναι και οικονομικά τα κριτήρια και υπάρχει μεγάλη διαφορά οικονομική, αλλά και ποιοτική και σε άλλους τομείς… Το θέμα είναι ότι στις ακριβές μηχανές, εκτός από το μεγάλο αισθητήρα που αυτός είναι το κυριότερο κριτήριο, είναι και τα υλικά κατασκευής των μηχανών – τα κράματα, το σασί – και είναι ο επεξεργαστής και το λογισμικό που έχουν μέσα τους, που τις κάνει να ξεχωρίζουν.
Τα Megapixels – αυτό που απασχολεί τον πολύ κόσμο – δεν είναι κριτήριο στις μηχανές, γιατί τα ίδια Megapixels που έχει ένα κινητό μπορεί να τα έχει και μία επαγγελματική μηχανή. Τα Megapixels αναφέρονται μόνο στο μέγεθος της εκτύπωσης, δηλαδή από τα Megapixels εξαρτάται το πόσο θες να εκτυπώσεις μία φωτογραφία. Για παράδειγμα, από 2 έως 5 Megapixels, μπορείς να εκτυπώσεις μία φωτογραφία μέχρι Α4 με ικανοποιητική ανάλυση, ενώ για να εκτυπώσεις μια εκθεσιακή φωτογραφία που είναι 45×30 εκατοστά, θέλεις τουλάχιστον 18 Megapixels. Αυτό είναι το θέμα, αλλά επειδή αυξάνοντας τα Megapixels, έχεις συμπαρασύρει και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά (επεξεργαστές, αλγορίθμους που χρησιμοποιούν οι μηχανές κτλ), στο ευρύ κοινό έμειναν μόνο τα Megapixels.
Κλείνοντας τη συνέντευξή μας, θα μου επιτρέψετε μια αρκετά ιδιαίτερη ερώτηση, η οποία θα αναρτηθεί προς απάντηση στο διαδίκτυο, ώστε να δούμε τι σκέφτεται και ο κόσμος. Λοιπόν, δείτε τις παρακάτω τρεις φωτογραφίες.
Η πρώτη απεικονίζει δύο παιδιά (δεν ζουν πια, είναι πολύ παλιά φωτογραφία, δείχνει π.χ. τον τρόπο ντυσίματος, υποθέστε επίσης ότι απεικονίζει συγγενικά σας πρόσωπα).
Η δεύτερη απεικονίζει τα πρώτα βήματα του ελληνικού τουρισμού (οι τότε επαγγελματίες του τουρισμού χρησιμοποιούσαν γαϊδούρια για να μεταφέρουν τους τουρίστες από τα λιμάνια του νησιού της Αίγινας προς το Ναό της Αφαίας).
Η τρίτη είναι από την Αμοργό (Αγία Άννα) και ας υποθέσουμε ότι μία φυσική καταστροφή έχει ήδη αλλοιώσει το τοπίο της φωτογραφίας.
Ας υποθέσουμε επίσης ότι οι φωτογραφίες αυτές είναι μοναδικές και άρα δεν υπάρχει πουθενά αλλού κάποιο αντίγραφό τους. Αν ήσασταν υποχρεωμένος να διασώσετε αποκλειστικά και μόνο μία από αυτές, ποια θα επιλέγατε;
Και οι τρεις είναι σημαντικές έτσι όπως το θέτετε, αλλά το τοπίο είναι κάτι που συνεχώς αλλάζει αργά ή γρήγορα, αλλά τα κοινωνικά γεγονότα έχουν μεγαλύτερη σημασία για μας.
Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι άνθρωποι και οι άνθρωποι εδώ είναι το σημαντικότερο στοιχείο. Το θέμα είναι ότι ενδεχομένως στοιχεία της πρώτης φωτογραφίας να συμπεριλαμβάνονται στη δεύτερη, δηλαδή το ντύσιμο, το περιβάλλον εκεί της περιοχής. Νομίζω ότι η δεύτερη, επειδή έχει περισσότερο κοινωνικό ενδιαφέρον, θα είναι και η σημαντικότερη. Δηλαδή η κατάταξή μου είναι η 2η, η 1η και η 3η μετά, με σημαντικότερη τη 2η.
[Στη συνέχεια, θα σας παρακαλούσαμε να απαντήσετε και εσείς την ίδια ερώτηση, βλ. στην παρακάτω φόρμα*]
Το onpodium.gr ευχαριστεί θερμά τον κύριο Κυριάκο Κόκκο για τη συνέντευξη και για το χρόνο που μας διέθεσε.
Επιμέλεια ερωτήσεων και απομαγνητοφώνηση: Μάιπας Γ. Σωτήριος, Φυσικός MSc, PhD Cd, Διαχειριστής του onpodium.gr
*Ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων