Φαγητό από το μέλλον; Μάλλον όχι, γιατί ήδη λειτουργούν τα πρώτα εστιατόρια που σερβίρουν εκτυπωμένο φαγητό και ήδη έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται και οικιακά μοντέλα εκτυπωτών 3D που μπορούν να εκτυπώνουν φαγητά και γλυκά σε απλά, αλλά και σε πολύ εντυπωσιακά σχέδια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο 3D εκτυπωτής φαγητού “Foodini” της εταιρείας “Natural Machines”, με την οποία επικοινωνήσαμε για να εξασφαλίσουμε άδεια χρήσης των φωτογραφιών που πλαισιώνουν το άρθρο.
Η εκτύπωση φαγητού με ειδικούς σύγχρονους εκτυπωτές 3D είναι μία τεχνική που εφαρμόζεται, πειραματικά και όχι μόνο, σε πολλούς τομείς και ειδικά όπου απαιτείται εξατομικευμένη κάλυψη διατροφικών αναγκών. Επιπλέον, η μορφή του «βρώσιμου μελανιού», όπως θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς, ενδέχεται υπό προϋποθέσεις να μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερους χρόνους φύλαξης, μεγαλύτερη «ζωή στο ράφι» δηλαδή, συγκριτικά με τα φαγητά σε τελική μορφή. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο στρατός των ΗΠΑ βλέπει στο εκτυπωμένο φαγητό μία πιθανή καλή λύση για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των στρατιωτών του στο πεδίο μάχης (Kite-Powell, 2014; Liu et al., 2017). Επίσης, οι ιδιότητες της 3D εκτύπωσης φαγητού την καθιστούν ελκυστική επιλογή για τις μακρινές διαστημικές αποστολές, κάτι που αναμένεται να φανεί αν θα γίνει πράξη μέσα στα επόμενα χρόνια (βλ. Liu et al., 2017).
Η κατανάλωση εκτυπωμένου φαγητού προτείνεται ακόμη ως λύση για όσους ηλικιωμένους αντιμετωπίζουν προβλήματα στο μάσημα της τροφής ή χρειάζονται εξατομικευμένη διατροφή. Η ΕΕ έχει ήδη χρηματοδοτήσει ένα σχετικό πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει στη βελτίωση ζωής των ηλικιωμένων που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα. Το πρόγραμμα ονομάζεται PERFORMANCE (PERsonalised FOod using Rapid MAnufacturing for the Nutrition of elderly ConsumErs) και περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ (βλ. επίσης: Liu et al., 2017).
Οι εκτυπωτές 3D βασίζονται σε διαφορετικές τεχνολογίες ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (π.χ. inkjet, laser) και οι τιμές τους μπορεί να ξεπερνούν και τα 50.000 ευρώ. Παρά την ομολογουμένως υψηλή τιμή τους, υπάρχει διαθέσιμο δωρεάν λογισμικό ανοιχτού κώδικα, το οποίο μπορούν εύκολα να προμηθευτούν οι ενδιαφερόμενοι είτε για να δημιουργήσουν φαγητά είτε για να τα διακοσμήσουν. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η χρήση του εν λόγω λογισμικού δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά αυτό αναμένεται να διορθωθεί, όπως συμβαίνει με όλες τις τεχνολογίες που σταδιακά αποκτούν πιο φιλικά περιβάλλοντα εργασίας για τους χρήστες τους (βλ. Pallottino et al., 2016).
Ο εκτυπωτής “Foodini” της Natural Machines στοιχίζει αυτή τη στιγμή 4.000 δολάρια και η οικιακή έκδοσή του βρίσκεται σε στάδιο κατασκευής. Βέβαια, μπορεί να τον βρει κανείς σε επαγγελματικές κουζίνες, όπως στις gourmet κουζίνες των εστιατορίων “Food Ink” στο Λονδίνο, στη Βαρκελώνη, στο Βερολίνο, στη Ρώμη και σε άλλες πόλεις. Τα εν λόγω εστιατόρια προσφέρουν εκτυπωμένο φαγητό και ό,τι άλλο χρησιμοποιούν, όπως τα σκεύη και τα έπιπλα, είναι όλα δημιουργήματα της τρισδιάστατης εκτύπωσης.
[one_half]
[/one_half] [one_half_last]
Ο “Foodini” δέχεται επαναχρησιμοποιούμενες ανοξείδωτες κάψουλες, οι οποίες γεμίζονται από το χρήστη με υλικά που ο ίδιος επιθυμεί. Μελλοντικά, όπως αναφέρει η εταιρεία, αναμένεται να κυκλοφορήσουν στο εμπόριο και γεμάτες κάψουλες με το απαραίτητο μίγμα για τη δημιουργία συγκεκριμένων πιάτων, το οποίο θα περιέχει ελάχιστα ή καθόλου συντηρητικά. [/one_half_last]
Η εντολή εκτύπωσης μπορεί να δοθεί με τον ίδιο τρόπο που θα εκτύπωνε κανείς ένα αρχείο, δηλαδή μέσω της οθόνης αφής του μηχανήματος, μέσω ενός υπολογιστή, ενός tablet, ενός έξυπνου κινητού τηλεφώνου κτλ. Το εκτυπωμένο φαγητό, ανάλογα με τα συστατικά του, τρώγεται είτε έτσι όπως εκτυπώνεται (π.χ. ένα προϊόν σοκολάτας) είτε μετά από ψήσιμο (π.χ. τρόφιμα που περιέχουν κρέας).
Πέρα από κάθε αμφιβολία, η 3D εκτύπωση φαγητού οδηγεί σε πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα. Τα δημιουργήματα μοιάζουν περισσότερο με έργα τέχνης, παρά με φαγητά. Κλείνοντας, ας αφήσουμε τις εικόνες να μιλήσουν από μόνες τους.
Μάιπας Γ. Σ.
Βιβλιογραφία
Liu Z, Zhang M, Bhandari B, Wang Y. 3D printing: Printing precision and application in food sector. Trends in Food Science & Technology 2017; doi:10.1016/j.tifs.2017.08.018.
Godoi FC, Prakash S, Bhandari BR. 3d printing technologies applied for food design: Status and prospects. Journal of Food Engineering 2016;179:44-54.
Pallottino F, Hakola L, Costa C, Antonucci F, Figorilli S, Seisto A, Menesatti P. Printing on food or food printing: a review. Food and Bioprocess Technology 2016;9(5):725-733.
Kite-Powell J. 2014. US Army Looks To 3D Print Food For Soldiers. https://www.forbes.com/sites/jenniferhicks/2014/12/31/us-army-looks-to-3d-print-food-for-soldiers/#5d30b6c91fe7 (Accessed: 07/09/2017).
Natural Machines: https://www.naturalmachines.com/
Food Ink: foodink.io/